Denken is een kunst
En heeft een techniek,
Zoals iedere kunst.
Rudolf Steiner
Scheppen van evenwicht
Oefen de vorige vijf oefeningen apart en in verschillende combinaties naar behoefte, zodat er harmonie tussen denken, voelen en willen ontstaat.
De voorgaande oefeningen hadden de afzonderlijke ontwikkeling van ziele-eigenschappen ten doel: de controle over het denken en handelen, de gelijkmoedigheid ten opzichte van gevoelens van lief en leed, de positiviteit in het beoordelen van de wereld en de onbevangenheid ten opzichte van het leven. Deze oefening is ervoor dat er tussen deze eigenschappen harmonie ontstaat.
Sommigen hebben een sterke neiging om te denken, anderen hebben hun gevoel beter ontwikkeld, weer anderen leven sterk in de daad. Door de vijf oefeningen door elkaar heen en naar behoefte te oefenen gaat er harmonie ontstaan tussen de drie vermogens van de ziel. Je kunt combinaties van oefeningen steeds een tijdlang doen, maar je kunt ook door je behoefte laten aangeven welke oefeningen op een bepaald moment of in een bepaalde fase van je leven in aanmerking komen om weer opgepakt te worden.
Misschien wordt het je langzamerhand teveel. Dan moet je maar bedenken dat degene die oefent beter wordt en sneller vooruitkomt dan degene die niet oefent. Het oefenen wordt makkelijker omdat je eerst de oefeningen afzonderlijk hebt geoefend, die beheers je nu op een bepaald niveau. Je hebt ervaringen verzameld, vaardigheden verworven en krachten opgebouwd die het je makkelijker maken door te gaan. Je bent al opmerkzamer geworden voor je zieleleven, je kunt beter met je zwaktes en eenzijdigheden omgaan en je reageert genuanceerder dan voorheen. Door met deze oefening door te gaan verbeter je dit verder.
Nadat je alle oefeningen een keer hebt gedaan, kun je een tijdje stoppen en dan weer opnieuw beginnen of de oefeningen die je niet makkelijk afgingen weer oppakken. Zo kunnen deze nevenoefeningen een hulp worden om jezelf te blijven ontwikkelen.