De mens is een zon.
De zintuigen zijn zijn planeten.
Novalis
Twaalf zintuigen
Waarnemen doen we met onze zintuigen. Dat er twaalf zintuigen worden onderscheiden hebben we aan Rudolf Steiner te danken. Het is belangrijk om zo veel mogelijk alle zintuigen te ontwikkelen en te gebruiken, omdat ieder zintuig een ander aspect van de zintuiglijke werkelijkheid laat zien en omdat de zintuiglijke waarneming de basis vormt voor onze relatie met onszelf, de omgeving en de mensen om ons heen. Als we goed willen waarnemen moeten we de zintuigen goed en veel gebruiken.
Interessant is de wisselwerking tussen het waarnemen met de zintuigen en onze gezondheid en levenskracht. Wanneer we intensief en genuanceerd waarnemen, neemt de levenskracht toe en naarmate de gezondheid en levenskracht beter zijn, nemen we genuanceerder en meer waar.
De twaalf zintuigen vallen uiteen in drie groepen, die zijn gericht op het waarnemen van:
- het eigen lichaam: tastzin, levenszin, bewegingszin en evenwichtszin, ofwel de wilszintuigen;
- de omgeving: reuk, smaak, zien en temperatuur, de gevoelszintuigen;
- de niet-fysieke, geestelijke omgeving: gehoor, spraakzin, denkzin en ik-zin, de geestelijke zintuigen.